Titel | Theetrappers
Gezicht op een binnenhof van een theefactorij. Halfnaakte Chinezen stampen thee aan in grote, in rijen opgestelde, kisten. De kisten worden door andere Chinezen bijgevuld. Tussen de Chinezen zijn zes westerlingen te zien; zij dragen bruingrijze kostuums, witte handschoenen en hebben een soort witte muts op. Eén van hen praat met een Chinees in een koningsblauw mandarijnenkostuum - te oordelen naar zijn outfit een hoge vertegenwoordiger van de Chinese overheid. De andere vijf controleren het werk van de theestampers.
Thee is een belangrijk exportproduct van de Chinezen. Pas als het de Engelsman Robert Fortune rond 1845 lukt om theeplanten naar Ceylon te smokkelen, wordt het Chinese monopolie op thee doorbroken. Tot 1842 weren de Chinese keizers alle westerlingen uit China. Handel wordt gedreven vanuit enkele door de Chinese overheid gecontroleerde handelsposten, waarvan Canton (Guangzhou) de grootste is. China heeft hier dertien ‘Hongs’ (handelshuizen) gesticht en verschillende Westerse handelscompagnieën hebben er een vertegenwoordiging. Thee, porselein, zijde en lakwaar worden verhandeld voor goud en zilver, dat door de handelscompagnieën vanuit Zuid-Amerika wordt geïmporteerd. Vanaf ca. 1820 beginnen de Britten ook opium uit India te importeren, zeer tegen de zin van de keizerlijke overheid. Dit leidt tot een aantal oorlogen (de ‘Opiumoorlogen’, 1839-1842;1856-1860), die er uiteindelijk in resulteren dat China dat westerse mogendheden vrije toegang geven tot de Chinese markt.
Vanaf het midden van de achttiende eeuw maken Chinese kunstenaars prenten van het leven in de westerse enclaves, die in serie als souvenir verkocht worden. Vaak betreffen het gezichten op de baai van Canton, maar er zijn ook series met andere onderwerpen, zoals de productie van thee of het bezoek van een westerse delegatie aan een porseleinmanufactuur. Deze gouache zal ooit deel hebben uitgemaakt van zo’n serie.
In de collectie van Giuseppe Vallardi (1784-1863) in Milaan bevindt zich een serie met een vergelijkbare prent. De details in gouaches van Giuseppe Vallardi zijn zo precies dat men heeft kunnen vaststellen om welke handelswaar het gaat, voor welke schepen ze bestemd is en wat de exacte datum van de reis is: de handel in Canton door de DAC (Deense Oostindische Compagnie) rond 1783*. De gelijkenis tussen de gouaches in de collectie Vallardi en dit werk rechtvaardigt een datering en situering in dezelfde tijd en op dezelfde plaats.
*prof. Paul van Dyke