Bram van Velde

De broers Bram en Geer van Velde worden in overzichtsboeken geregeld samen met de kunstenaars van de École de Paris behandeld. Het werk van deze Nederlandse kunstenaars ontwikkelde zich echter geheel los daarvan. Bram van Velde (1895-1981) is van beiden de bekendste. In zijn vroege werk, uit de jaren twintig, is hij nog schatplichtig aan het expressionisme van Munch en het kleurrijke fauvisme van Matisse. In de periode 1922-1923 verblijft en werkt hij enige tijd in de Duitse kunstenaarskolonie Worpswede. Vanaf 1925 komt zijn werk in Parijs tot bloei. Daar zal hij met onderbrekingen het grootste deel van zijn leven blijven wonen. Met name zijn innige vriendschap met de Iers-Franse schrijver Samuel Beckett (1906-1989) vanaf de jaren dertig heeft een grote invloed op het consistente karakter van zijn werk. Uit Becketts rijpere werk spreekt de absurditeit van het leven of -anders gezegd- de zinloosheid van het bestaan. Deze sombere levensvisie maakt grote indruk op Van Velde. Zijn credo, onder invloed van Beckett, is: ‘ik schilder de onmogelijkheid van het schilderen’. Het leven is in zijn optiek een raadsel dat niet ontrafeld kan worden, een leven zonder werkelijke uitweg. Het latere werk van Van Velde, uit de jaren vijftig en zestig, wordt wel eens vergeleken met het vroege abstract-expressionisme van Willem de Kooning. Enkele werken lijken ook op de latere abstracte composities van Cobra-leden. Daarnaast is zijn werk regelmatig in verband gebracht met de informele kunst, die de nadruk legt op het schildergebaar en het schildersproces. Al deze verwijzingen getuigen echter vooral van de onmogelijkheid om Bram van Velde in een stroming onder te brengen. Daarvoor is hij te veel een individualist. Het gaat Van Velde om de intentie die zijn werk uitdrukt: ieder doek moet de platheid van de drager benadrukken. Vaak gebruikt hij de techniek van de gouache (een gemakkelijk verwerkbare en dekkende verf op waterbasis), waarbij de verf in dunne lagen is opgebracht. Vanaf de jaren tachtig krijgt Van Veldes werk de Nederlandse en internationale waardering die het verdient.