Charley Toorop

Charley Toorop (1891-1955) groeit op in een kunstminnende omgeving. Hoewel ze voorbestemd lijkt om violiste of zangeres te worden, treedt ze toch in de voetsporen van haar vader, de kunstenaar Jan Toorop. Dankzij hem leert ze al vroeg vele binnen- en buitenlandse kunstenaars kennen. Vanaf 1905 brengt hij zijn zomers door in Domburg, waar hij het middelpunt van een kunstenaarskolonie is. Charley stelt hier in 1911 voor het eerst haar eigen werk ten toon in een door haar vader ingerichte kunstzaal. In deze beginperiode zijn haar werken luministisch van aard, maar het kubisme, in 1911 geïntroduceerd in Nederland, laat al snel zijn sporen na. De werken van onder andere George Braque, Pablo Picasso en André Derain maken, dat ze het verlenen van inhoud en expressie aan haar werk vooropstelt. Onder invloed van het expressionisme experimenteert ze met kleuren en vereenvoudigde vormen. In 1917 trekt ze, na een mislukt huwelijk, naar het Noordhollandse Schoorl. Hier vindt ze verwantschap met de schilders van de Bergense School. Deze kunstenaars schilderen, beïnvloed door het kubisme, op een expressionistische wijze, met donkere kleuren, zwaar aangezette contouren en vereenvoudigde vlakken. Vanaf de jaren twintig krijgt het werk van Toorop een sterke sociaal-realistische strekking, mede dankzij haar reis door de Borinage. Net als Van Gogh tijdens zijn verblijf in dit gebied verbeeldt ze de arme mijnwerkersbevolking. Ze tekent het mijnwerkersplaatsje Cuesmes en maakt vrouwenportretten. Haar werk blijft expressief, maar wordt wel in toenemende mate werkelijkheidsgetrouw. Vanaf die tijd schildert ze vaker boeren, arbeiders en de gewone mens, steeds in een zowel expressieve als realistische weergave. Vanuit een sociale en politieke bewogenheid maakt ze de werkelijkheid niet mooier, maar geeft in haar schilderijen haar visie op de maatschappelijke situatie van onder meer de arbeider. In 1930 neemt ze deel aan de tentoonstelling Socialistische Kunst-Heden in het Stedelijk Museum te Amsterdam. Tijdens de Tweede Oorlog weigert ze om lid te worden van de Kultuurkamer. Uit de schilderijen die ze in deze periode maakt, blijkt haar sombere stemming. Na de oorlog blijft ze in het fascisme een groot gevaar zien en in 1947 sluit ze zich aan bij de Communistische Partij van Nederland. Ze overlijdt in 1955.