Edward Burtynsky

De sloop van afgedankte tankers in Bangladesh, het veranderende stadsbeeld in China door de snelle industrialisatie, de invloed van mijnbouw op de natuur in Noord-Amerika en Europa, de gevolgen van oliewinning op zee. Het zijn een paar van de thema’s die de Canadese kunstenaar Edward Burtynsky (*1955 Sint-Catharines, Canada) kiest voor zijn fotowerken. Edward Burtynsky specialiseert zich sinds eind jaren zeventig van de vorige eeuw in industriële landschapsfotografie. Hij wil ons bewust maken van wat wij met onze consumptiebehoefte aanrichten. Zijn foto’s zijn niet als donderpreek bedoeld. Burtynsky beseft dat we allemaal deel uitmaken van dit veranderingsproces en dat we er ook de vruchten van plukken. Een van de grootste dilemma’s van onze tijd weet hij te visualiseren. Zijn kleurenfoto’s tonen geen zwartgalligheidt, maar schoonheid. Het door menselijk ingrijpen aangetaste landschap straalt een enorme kracht uit. Het lijkt alsof het altijd zo bestaan heeft. Scheepswrakken krijgen de grandeur van metalen sculpturen. Zijn opnames van China tonen een volledig verwesterd land, maar tegelijkertijd zie je in één oogopslag dat ze nergens anders genomen kunnen zijn. De foto’s zijn rijk aan details, ondanks hun sterk panoramisch karakter. Burtynsky weet als een 19e-eeuwse fijnschilder zelfs de kleinste details vast te leggen. Uitgaande van de zichtbare werkelijkheid componeert hij een perfecte balans tussen ordening en rust versus verstoring en ritmiek. Het lelijke, vluchtige en tijdelijke van de hedendaagse maatschappij wordt bij hem ongevormd tot schoonheid, rust en eeuwigheid. Maar door al deze schoonheid heen waarschuwt de kunstenaar ons ook. Als hij 11 jaar is, krijgt Burtynsky zijn eerste camera van zijn vader die een enthousiaste amateurfotograaf is. Hij leert al snel foto’s ontwikkelen en afdrukken. Vanaf dat moment weet hij wat hij later wil worden: fotograaf. Op ongeveer 20-jarige leeftijd begint hij aan een studie grafische kunsten op het Niagara College te Welland (Ontario). Ook studeert hij fotografie aan de Ryerson Universiteit in Toronto. De sporen die de mens in de natuur en het landschap achterlaat, vormen vanaf het begin het thema voor zijn werk. Al snel is zijn werk op talloze groeps- en solotentoonstellingen te zien. Daarnaast heeft Burtynsky enkele fotoboeken met zijn werk samengesteld. Sinds 1985 staat Burtynsky aan het hoofd van Toronto Image Works. Fotografen kunnen hier een donkere kamer huren en gebruik maken van het fotografische laboratorium. Ook staat alle apparatuur voor digitale fotobewerking ter beschikking. Burtynsky heeft voor zijn foto’s en fotoboeken en zijn inzet voor het milieu en de maatschappij talloze onderscheidingen en eredoctoraten ontvangen. Zo bezit hij de TED Prize en de Flying Elephant Fellowship voor zijn inzet voor het milieu. In 2006 is hij benoemd tot Officier in de Orde van Canada, de hoogste onderscheiding die dit land kent.