Inez van Lamsweerde

Inez van Lamsweerde (1963) volgt in de jaren tachtig van de twintigste eeuw een tweejarige opleiding van de modeacademie van Vogue in Amsterdam. Daarna studeert ze van 1985-1990 aan de Rietveld-academie in Amsterdam. Tijdens een studie- en werkperiode bij P.S.1 in New York (1992-93) ontstaan haar eerste fotoseries. Ze belichaamt de nieuwe kunstenaar, die zowel commerciële opdrachten aanvaardt van modehuizen en modebladen, maar ook een carrière als vrij kunstenaar ambieert. Vanaf 1993 werkt ze samen met haar partner en stylist Vinoodh Matadin. Een van haar bekendste series uit de beginperiode maakt ze voor de herfst-/wintercollectie van Vivienne Westwood (1994-1995), die gepubliceerd wordt in THE FACE en VOGUE. In haar vrije werk benut ze ten volle de manipulatieve beeldtaal van de reclame en de perfectie die daarbij hoort. Dat doet ze middels digitale beeldbewerking en een enigszins surrealistische beeldtaal. Die surrealistische beeldtaal lijkt geïnspireerd op het fotowerk van een andere, eigenzinnige fotograaf die ook voor Vogue werkte: Guy Bourdin (1928-1991). Ondanks de hyperactuele thema’s die Van Lamsweerde en Matadin aansnijden, raken ze ook een universele thematiek. En dat is niet vreemd: wie zich zo intensief met schoonheid bezighoudt, kan niet anders dan ook te verwijzen naar de dood en onze eindigheid. Haar foto’s, lange tijd duraflexprints in perspex, zijn zelfgemaakte opnames en verzamelde beelden. Gedurende de jaren negentig vervaagt de grens tussen haar vrije werk en modefotografie. Naast de genoemde bladen publiceert ze ook in MAX en VISIONAIRE. In veel van haar vroege werken lijken haar personages bloedmooie autisten, die mislukte pogingen ondernemen om te verleiden en te verlangen. Van Lamsweerde: “Beeldschermen en modems vervangen de intimiteit. Daar zit je dan met je perfecte lijf; je kunt er niets mee doen: het is hermetisch afgesloten.” Die opvatting levert ironische, zelfs cynische (fotografische) beelden op. Van Lamsweerde speelt met het moderne geloof van de maakbare mens. Dat geloof gaat sinds de jaren negentig zover dat die mens het lichaam gaat modelleren naar een ideaal: de perfecte man of vrouw volgens de reclame. Haar debuut maakt ze met een foto-opdracht voor de stad Groningen in 1991. Ze geeft het project de titel Vital Statistics mee. Ze monteert foto’s van pin-ups tegen weinig flatterende achtergronden van de stad, zoals de suikerfabriek en een flat in aanbouw. Dit zijn de eerste foto’s die ze met de paintbox vervaardigt. In de serie Thank you thighmaster (1992-1993) neemt ze vrouwelijke ideaalbeelden als uitgangspunt. De ‘thighmaster’ is een populair fitnessinstrument om de dijbeenspieren te verstevigen. De serie foto’s bestaat uit voorstellingen van naakte figuren. Die personages houden het midden tussen een etalagepop en een vrouw van vlees en bloed. De figuren glimmen en nergens is een imperfectie te ontdekken. Nadere beschouwing leert dat Van Lamsweerde tepels, lichaamshaar en genitaliën verwijderd heeft. Ze heeft deze vrouwen ontdaan van hun geslacht en hun identiteit. Van Lamsweerde noemt hen Joan, Pam, Kim en Britt. Nooit zullen ze ouder worden. Maar ze zijn wel wezenloos. Na deze serie maakt Van Lamsweerde series als Final Fantasy (1993), The Widow (1997) en Me (1999). In Final Fantasy rekent Van Lamsweerde af met de idee van het onschuldige kind. In deze fotoserie vervangt ze de monden van vierjarige, bevallige meisjes door mannelijke, volwassen monden. Thank you thighmaster en Final Fantasy zullen de wereldwijde doorbraak betekenen van Van Lamsweerde/Matadin. Vanaf 2000 richt het duo zich meer en meer op de modefotografie en modebladen. Ze werken nog vrijwel alleen in opdracht. Haar ‘vrije’ werk omvat geen series meer zoals in de jaren negentig van de twintigste eeuw, maar vrijzinnige portretten van vrienden en celebrities. In 2000 hadden Van Lamsweerde/Matadin een overzichtstentoonstelling in het Groninger Museum en in 2010 volgt een nieuwe overzichtstentoonstelling in Foam Amsterdam met de titel: Pretty much everything. Het Gemeentemuseum Helmond bezit zes fotowerken uit de jaren negentig, waaronder twee werken uit de serie Final Fantasy. Het museum presenteerde hun werk in verschillende tentoonstellingen, waaronder ‘NY-NL-XX, 13 vrouwelijke kunstenaars uit New York en Nederland’ (1994),The Power of Beauty (1999-2000) en Child in Time (2003). In 2011 verschijnt hun eerste serieuze monografie bij Taschen Verlag.