Käthe Kollwitz

Käthe Kollwitz wordt in 1867 in Königsberg geboren in een gezin uit de middenklasse. Ze wordt door haar ouders aangemoedigd haar teken- en schildertalenten verder te ontwikkelen, maar vrouwelijke studenten worden niet aan de staatsacademies toegelaten. Ze volgt dan ook privélessen van plaatselijke kunstenaars, onder meer van Rudolf Mauer. Van 1885 tot 1886 studeert ze aan de tekenschool voor kunstenaressen bij de graficus Karl Stauffer-Bern in Berlijn. Tijdens haar studiejaren beseft Kollwitz dat ze zich niet op het schilderen wil richten, maar op de grafische kunsten. Ze legt zich toe op het maken van etsen, tekeningen, lithografieën en houtsneden. Jaren later komt daar de beeldhouwkunst bij. Ze volgt in 1904 in Parijs een opleiding in deze richting, maar pas in de jaren van de Eerste Wereldoorlog, rond haar vijfenveertigjarige leeftijd, begint ze vaker te beeldhouwen. Haar werk kenmerkt zich door een grote sociale betrokkenheid. Met haar kunst wil Kollwitz sociale misstanden in de maatschappij aan de kaak stellen. Maar ook wil ze het echte, rauwe leven weergeven, vergelijkbaar met de naturalistische richting binnen de literatuur. Regelmatig terugkerende thema’s in haar werk zijn de armoede onder de arbeidersklasse, de positie van de vrouw, het oorlogsleed en politieke onderdrukking. Ze maakt de armoede en het oorlogsleed van dichtbij mee. Vanaf 1891 woont ze in een van de armste wijken van Berlijn, waar haar echtgenoot, de fondsarts Karl Kollwitz, een praktijk heeft om de armen te verzorgen. Tijdens de Eerste Wereldoorlog sneuvelt hun jongste zoon. Hun oudste kleinzoon komt in de Tweede Wereldoorlog om het leven. Een thema wordt door Kollwitz vaak uitgewerkt in een cyclus, zoals de Boerenoorlog en de opstand van de wevers. Dit soort gebeurtenissen geeft ze gedetailleerd weer, in een realistische, maar expressieve stijl. In 1919 wordt ze als eerste vrouw aangesteld als professor aan de Preussische Akademie der Kunste. In 1928 krijgt ze de leiding over de grafische afdeling van de Berlijnse academie. Wanneer Hitler aan de macht komt, wordt haar kunst echter door het nationaalsocialistisch regime als ‘entarted’ verklaard: esthetisch en moreel onjuist. Ze wordt gedwongen haar functie op te geven. In 1936 volgt een expositieverbod. Het einde van de Tweede Wereldoorlog maakt Kollwitz niet meer mee. Ze overlijdt in 1945. Ze wordt beschouwd als een van de belangrijkste Duitse kunstenaars van de twintigste eeuw.