Paul Smith

Paul M. Smith (1969, Londen) is van 1985 tot 1990 militair in het Britse leger. In die periode volgt hij zijn eerste kunst- en fotografie-opleiding, als hij gelegerd is in Duitsland. Van 1991 tot 1995 studeert hij voor een BA Beeldende Kunst en Fotografie aan de Coventry University om daarna zijn MA Fotografie te behalen aan de Royal College of Art. Na verschillende gastdocentschappen, is hij docent van de Anglia Ruskin University in Cambridge en sinds 2008 is hij docent aan de Coventry University, waar hij ook studeerde. De uitoefening van zijn beroep als fotograaf begint al in het leger waar hij bij de gevechtstroepen achtereenvolgens als technicus, publicrelationsfotograaf en paramedisch assistent actief is. Zijn ervaringen in het leger zijn terug te vinden in zijn eerste fotoserie Artist Rifles (1998). Daarin zien we een aantal typische gevechtsscènes van het leger, klaarblijkelijk tijdens oefeningen in bossen en rondom dorpen in Groot-Brittannië. De foto’s zijn duidelijk een knipoog naar de echte gevechtsscènes die juist wel gewelddadig en gruwelijk kunnen zijn. In Smith’ geraffineerde ensceneringen lijken de jongens een kinderspel (soldaatje spelen) uit te voeren. Onderkoelde humor voert hier de boventoon. Tegelijkertijd zien we in deze fotoserie Smith’ werkprincipe. Alle personages in de foto’s (militairen, gevangenen) zijn een dezelfde persoon: Paul M. Smith. Smith bewerkt alle foto’s in Photoshop tot het gewenste resultaat bereikt is. Smith zegt over deze serie: “The roles I acted out during my childhood played a fundamental part in shaping my perception of military life. I vividly recall the endless carnage I reaped with my brothers, played out in the local woods with an arsenal of replica weapons." Over het feit dat Smith alle personages speelt en het gegeven dat het individu in het leger ondergeschikt is aan de groep, stelt Smith: “The multiple self-portraits emphasise the effect of the military structure on a person's identity as it is subsumed into the unit, to become as it were, brothers in arms.” In deze serie speelt Smith voor het eerst met een fenomeen in de kunst dat in de jaren negentig van de twintigste eeuw en het eerste decennium van de eenentwintigste eeuw opkomt: de inwisselbaarheid van identiteiten en rollen. Kunstenaars refereren hiermee als eersten aan een maatschappelijke trend: iemand is niet alleen leraar of notaris, maar kan daarnaast allerlei rollen vervullen, zowel geaccepteerd als subversief. De samenleving is daardoor minder in groepen in te delen. Daarnaast speelt Smith met het ‘ego’: het ego van de hedendaagse man of vrouw is vele malen groter dan enkele decennia geleden. Tijdens zijn carrière vervult Smith ook steeds commerciële opdrachten. Zijn bekendste opdracht is die voor zanger Robbie Williams. In 2000 verschijnt zijn album Sing when you’re winning. De cd hoes en het binnenwerk zijn gemaakt door Smith. We zien foto’s die zich afspelen in en rondom het Chelseastadion. Williams speelt alle spelers, de politie, de fans, de trainer. Het project duurde drie maanden, terwijl Smith normaliter voor zo’n complexe opdracht een jaar nodig zou hebben. Andere series die Smith produceert, zijn Make my night uit 1999 (over steeds uitbundiger wordende jongens die uitgaan), My round uit 1999 (een hilarische video over hetzelfde onderwerp), This is not Pornography uit 2002 (de absurditeit en ongewild onaantrekkelijke en groteske kanten van dit genre), en Mr. Smith. (2006). Zijn series Artist Rifles en Make my night waren te zien in de tentoonstelling Neurotic Realism (Londen, 1999). Smith weet de meest gewone en alledaagse situaties in de richting van het absurde en onwerkelijke te leiden. In zijn jongensachtige en fantasievolle rollenspelen speelt hij een heel bataljon in gevechtstraining, een winnend voetbalelftal of een stel stuntpiloten. Smith gaat in zijn werk vaak in op stereotiep gedrag van mannelijke groepen: masculien gedrag, zucht naar heldendom en drankzucht. Wat betreft techniek en opzet vertoont Smith’ werk overeenkomsten met een andere kunstenaar in de collectie: zijn Amerikaanse collega Anthony Goicolea, die zichzelf ook tot een groep kloont. Een andere fotograaf in de Helmondse collectie die manipulatie en enscenering toepast is Inez van Lamsweerde.