Romy Finke

Naar klassieke maatstaven is een portret geslaagd als het niet alleen het uiterlijk van een persoon toont, maar ook zijn of haar karakter prijsgeeft. De hedendaagse fotografiepraktijk lijkt echter een andere richting in te slaan door niet zozeer de identiteit van de geportretteerde vast te leggen als wel deze te bevragen. De portretten van de Nederlandse fotografe Romy Finke (1961) zijn hier een goed voorbeeld van. Na te zijn afgestudeerd aan de Jan van Eijk Academie in Maastricht opereert Finke aan het einde van de jaren tachtig van de twintigste eeuw op verschillende fronten. Zo maakt zij stadsgezichten en portretten. Met deze laatste categorie verwerft ze de grootste bekendheid en de meeste waardering. Finkes modellen betreffen veelal anonieme jonge vrouwen of meisjes, die ze recht van voren, in een staande of zittende houding vastlegt. Vaak kijken ze recht in de lens. Verder zijn haar modellen zelden ten voeten uit gefotografeerd; meestal worden ze vanaf middel of schouders weergegeven. Vaak dragen ze eenvoudige kleding, bijvoorbeeld een wit hemd. Sommigen zijn zelfs naakt. De belichting is neutraal, zonder dramaverhogende effecten. Ook de achtergrond is eenvoudig: wit of monochroom gekleurd. De keuze voor ingetogenheid is zeer bewust gemaakt. De essentie van Finkes portretten ligt niet zozeer in de weergave van de persoon zelf, maar in “het zichtbaar maken van innerlijke tegenstellingen zoals aanwezigheid en afwezigheid, aantrekking en afstoting, individualiteit en anonimiteit,” aldus de kunstenares. Met het verkennen van deze spanningsvelden stelt zij voortdurend de betekenis van haar werk aan de orde. Door haar open, directe benadering en sobere uitvoering zijn de portretten van Romy Finke sterk verwant aan het werk van onder andere Rineke Dijkstra, Céline van Balen, Koos Breukel en de Duitse fotograaf Thomas Ruff. In tegenstelling tot deze fotografen geeft Finke het technische aspect van haar werk een wat lagere prioriteit. Overbelichting of een roetige afdruk lijken haar niet te deren. Het is de uitdrukking van de geportretteerde, “het gezicht als een open landschap, overgeleverd aan de elementen van onbewuste, collectieve inhouden” dat telt.