Gassel, Lucas

Titel | Landschap met het offer van Abraham

Dit schilderij verbeeldt Abraham die op het punt staat zijn zoon Isaak te offeren (Genesis 22:1-14). Hij doet dit in opdracht van God die op deze wijze het geloof van Abraham test. Abraham staat op een platform-achtig altaar en heft een zwaard. In een pot brandt een offervuur. Een engel voorkomt op het laatste moment de dood van Abrahams enige zoon. Op een opvallende plek zijn de elementen die het meest van belang zijn, weergegeven zoals de offerscène maar ook het hout voor het vuuroffer, het bokje dat uiteindelijk in de plaats van Isaak zal worden geofferd en de (bloed)rode mantel van Abraham. Deze elementen, inclusief de afgebroken holle boomstam, verwijzen naar de kruisdood van Christus, het ultieme offer. Op de achtergrond zien we secundaire scènes uit het verhaal in een uitgestrekt landschap vol figuren, bouwwerken, een rivier met schepen en bergen. Het onderwerp was populair in de zestiende eeuw, een tijd waarin het katholieke geloof ter discussie werd gesteld en gelovigen op de proef werden gesteld, net als Abraham. Ook bood het een mooie gelegenheid om een landschap uit te beelden en was daardoor populair onder landschapschilders. Zowel de figuren als de opbouw van de compositie zijn typisch voor Gassel en komen terug in zijn andere werken.. Een niet onbelangrijk detail is het hagedisje dat links op de rotspartij kruipt, een motief dat Gassel vaker gebruikt. Het schilderij bestaat uit één plank, hetgeen gezien de grootte van het paneel opmerkelijk is. Uit materiaaltechnisch onderzoek is gebleken dat er veel wijzigingen zijn doorgevoerd in de schetsmatige ondertekening en tussen de ondertekening en de uiteindelijke verflagen ter verbetering van de compositie. Typisch voor Gassel is het tonale kleurgebruik met veel okers, bruinen en groenen, die in elkaar overlopen. Het blauw van de lucht is helaas door inwerking van het licht verbleekt en vergrijst.